Gonadektomia, usunięcie „niepotrzebnych” jąder. Bardzo często do rozpoznania „zespołu feminizujących jąder” oraz innych DSD dochodzi podczas zabiegu obustronnej hernioplastyki u dziewczynki. W workach przepuklinowych zamiast oczekiwanego jajnika znajdujemy struktury morfologicznie odpowiadające normalnym jądrom. Większość urologów skłonna jest takie gonady usuwać, czy to „z marszu” czy też później, po potwierdzeniu rozpoznania. Argumentem jest potencjalne nowotworzenie w takiej gonadzie, choć nie ma na to przekonujących dowodów, przynajmniej jeśli chodzi o CAIS (complete androgen insensitivity syndrome). Co więcej, prawdopodobnie testosteron produkowany przez takie gonady metabolizowany jest do estrogenów, co pozytywnie oddziałuje na dojrzewanie tych osób i ogranicza potrzebę stosowania hormonalnej terapii zastępczej.
Klitoroplastyka – niekiedy u tych chorych mamy do czynienia z powiększeniem łechtaczki – głównie w przypadkach wrodzonej nadczynności nadnerczy z wirylizacją, czasem w innych DSD. Zamysłem leczenia jest zmniejszenie łechtaczki do typowych rozmiarów, z zachowaniem jej unerwienia i unaczynienia oraz właściwości. Niedopuszczalne jest usuwanie łechtaczki. Generalnie klitoroplastyka z zachowaniem pęczka naczyniowo-nerwowego jest zabiegiem dającym dobre wyniki, ale powinien być wykonywany u świadomej i zdeterminowanej pacjentki. Najczęstszym powikłaniem zabiegu jest niewystarczające zmniejszenie narządu.
Waginoplastyka – u większości chorych optymalnym rozwiązaniem, potwierdzającym jednocześnie determinację i wolę pacjentki jest samodzielne pogłębianie istniejącego zachyłka przy pomocy rozszerzadeł. Pochwa jest z natury narządem rozciągliwym i elastycznym. Wszelkie zabiegi wytwórcze pochwy są średnio skuteczne, uciążliwe i prawie zawsze obarczone powikłaniem polegającym na zwężaniu się. Czyli wymagają w przebiegu pozabiegowym długotrwałego bądź stałego poszerzania…. Determinacja, wola i świadomość pacjentki są zawsze podstawą sukcesu tak w aspekcie technicznym, jak i psychologicznym.
Niedopuszczalne są nieodwracalne, niepotrzebne i deformujące zabiegi z użyciem jelita, płatów skórnych przy przeszczepów skóry rozszczepionej wykonywane u dzieci lub nastolatków. Niestety miałem w życiu styczność z takimi sytuacjami i szczerze współczuję chorym – bardziej chorym po , niż przed zabiegiem.